Zachodzący między pracownikiem a pracodawcą związek prawny, na mocy którego zatrudniony wykonuje pracę w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a ten zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia nazywany jest stosunkiem pracy. Z tej relacji, regulowanej przez Kodeks pracy wynikają nie tylko powinności jakie ma pracownik wobec przełożonego, ale również obowiązki pracodawcy względem podwładnego.
Podstawowe obowiązki, które pracodawca ma wobec pracownika:
- - wypłacać wynagrodzenie w ustalonym terminie,
- - udzielać stosownej wiedzy, co do zakresu obowiązków oraz sposobu wykonywania pracy na poszczególnych posadach,
- - informować o uprawnieniach jakie przysługują pracownikom,
- - organizować pracę w taki sposób, aby najpełniej wykorzystać czas pracy, potencjał, uzdolnienia i kwalifikacje pracowników,
- - kierować na wstępne i okresowe badania lekarskie,
- - zmniejszać w miarę możliwości niedogodności związane z pracą monotonną,
- - stwarzać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy, zgodnie z zasadami BHP oraz organizować szkolenia w tym zakresie,
- - traktować pracowników sprawiedliwie i stosować obiektywne kryteria ich oceny,
- - zapobiegać dyskryminacji ze względu na formę zatrudnienia, płeć, rasę, niepełnosprawność, religię i inne, prowadzić działania zapobiegawcze w tym zakresie oraz reagować w razie dostrzeżenia nieprawidłowości,
- - udzielać pomocy w kwestii podnoszenia kwalifikacji przez pracowników,
- - zaspokajać potrzeby socjalne pracowników w miarę posiadanych funduszów,
- - dbać o prowadzenie w sposób należyty dokumentacji pracowniczej, w tym akt osobowych.
Jakie są obowiązki pracodawcy w trakcie upalnego lata i w okresie zimowym?
Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia optymalnych warunków pracy podczas upalnych dni i w okresie zimowym. Podczas występowania wysokich temperatur pracownik ma trudności w skupieniu się i właściwym wykonywaniu swoich obowiązków, przez co może spadać jego wydajność. Upał w pracy to temperatura, która przekracza 25 stopni przy pracy na zewnątrz i 28 stopni w pomieszczeniach. Pracodawca musi wtedy zapewnić odpowiednie ilości zimnych napojów przez cały dzień, które pozwolą zaspokoić potrzeby pracowników. Z kolei podczas okresu zimowego tj. od 1 listopada do 31 marca pracodawca ma obowiązek zapewnienia odpowiednich temperatur w miejscach pracy. Nie mogą być one niższe niż 14 stopni w pomieszczeniach, gdzie wykonywana jest lekka praca fizyczna oraz 18 stopni w biurach.
Szczególne uprawnienia dla kobiet w ciąży
Podczas ciąży zatrudnionej kobiety, na pracodawcy spoczywają dodatkowe obowiązki względem ciężarnej. Z chwilą uzyskania informacji musi on przeanalizować charakter zatrudnienia przyszłej mamy i właściwie zorganizować jej pracę. Pracodawca nie może:
- - rozwiązywać umowy o pracę z ciężarną (poza małymi wyjątkami),
- - zlecać ciężarnej wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej,
- - zabraniać wykonywania w czasie pracy badań lekarskich związanych z odmiennym stanem kobiety, jeżeli nie mogą być przeprowadzone po godzinach.
Zobowiązania pracodawcy wobec Państwa
Obowiązki pracodawcy to nie tylko powinności wobec pracownika, ale również względem Państwa. Należą do nich m.in.:
- - odprowadzanie podatków do Urzędu Skarbowego,
- - opłacanie składek pracowniczych z tytułu umów o pracę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- - składanie sprawozdań do Głównego Urzędu Statystycznego.